Peeling chemiczny, znany również jako chemoeksfoliacja, to metoda kontrolowanego uszkodzenia skóry mająca na celu jej odnowę i regenerację. Główną cechą peelingów chemicznych jest złuszczanie martwych komórek naskórka oraz remodeling skóry. Preparaty o stężeniu poniżej 4% osłabiają przyleganie korneocytów i usuwają zrogowaciałe komórki. Natomiast wyższe stężenia kwasów i niskie pH rozluźniają połączenia komórek warstwy podstawnej naskórka oraz zmieniają metabolizm komórek, co prowadzi do głębszej odnowy skóry.
Dlaczego Peelingi Chemiczne powinny być wykonywane przez Profesjonalistów?
Zabiegi peelingów chemicznych powinny być wykonywane przez przeszkolone osoby, ponieważ głębokie złuszczanie skóry wymaga precyzji i doświadczenia. Samodzielne przeprowadzanie takich zabiegów w domu jest niebezpieczne i może prowadzić do uszkodzeń skóry. Profesjonalista może dostosować moc peelingu do rodzaju skóry oraz obszaru, na który jest aplikowany, co zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność zabiegu.
Rodzaje Peelingów Chemicznych
Podział peelingów chemicznych może być zróżnicowany, ponieważ istnieje wiele czynników wpływających na efekt zabiegu. Efektywność peelingu można zwiększyć poprzez zastosowanie większej ilości kwasu lub nałożenie opatrunku okluzyjnego. Nawet nacisk pędzelka używanego do aplikacji może wywołać miejscowe uszkodzenie skóry, znane jako frost. Twarz jest najbezpieczniejszym miejscem do wykonywania peelingów chemicznych, ponieważ szybko się regeneruje i posiada dużą ilość gruczołów łojowych.
Zastosowanie Peelingów Chemicznych
Peelingi chemiczne znajdują zastosowanie nie tylko na twarzy, ale również na innych częściach ciała, takich jak plecy i dekolt. Są skuteczne w zwalczaniu trądziku, usuwaniu blizn i redukcji rozstępów. Dzięki nim skóra staje się gładsza, jaśniejsza i bardziej jednolita.
Skorzystaj z peelingów chemicznych, aby odnowić swoją skórę i cieszyć się jej zdrowym wyglądem. Skontaktuj się z profesjonalistą, który pomoże dobrać odpowiedni rodzaj peelingu do Twoich potrzeb.
Głębokie Peelingi Chemiczne – Co Warto Wiedzieć?
Decydując się na zabieg głębokiej eksfoliacji, musimy uwzględnić, że może być konieczny okres rekonwalescencji. Warto zaplanować zabieg przed weekendem lub wziąć kilka dni urlopu. Szczegóły dotyczące przebiegu i rekonwalescencji najlepiej omówić z osobą wykonującą zabieg, ponieważ są one zależne od mocy i rodzaju użytej substancji.
Przebieg Rekonwalescencji po Peelingu Chemicznym
Bezpośrednio po zabiegu skóra może być zaczerwieniona. Na następny dzień staje się napięta, niemal jak po liftingu, a później zaczyna się złuszczać. Skóra poddana działaniu kwasu może zbrązowieć, zwłaszcza tam, gdzie kwas penetrował głębiej. Ważne jest, aby nie zrywać złuszczających się płatów skóry, aby uniknąć powstawania blizn. Przez pierwsze dni skórę należy chronić, nie myć ani nie moczyć, stosując okluzyjne opatrunki, np. z wazeliny. Po złuszczeniu wierzchniej warstwy, skóra może pozostać zaczerwieniona, a w miejscach głębszej penetracji kwasu mogą pojawić się pozapalne przebarwienia, które z czasem zanikną. Nowa, gładka skóra wymaga ochrony przed czynnikami zewnętrznymi, szczególnie przed promieniowaniem UV.
Rodzaje Peelingów
Peelingi można podzielić na trzy podstawowe grupy w zależności od użytego narzędzia:
- Mechaniczne: Używają substancji ściernych lub urządzeń, np. mikrodermabrazji i dermabrazji.
- Fizyczne: Używają wiązki światła (lasery) lub zamrażania ciekłym azotem.
- Chemiczne: Używają substancji złuszczających, takich jak kwasy i retinoidy. Czasami łączy się dwie metody, np. mikrodermabrazję i kwas.
Głębokość Penetracji Peelingów
Peelingi można również podzielić ze względu na głębokość penetracji:
- Powierzchniowe: Działają w naskórku, są bezpieczne i mają małe ryzyko powikłań.
- Średnio głębokie i głębokie: Sięgają skóry właściwej i powinny być wykonywane tylko przez lekarzy z odpowiednim doświadczeniem, ze względu na ryzyko powikłań.
Rodzaje Substancji Chemicznych w Peelingach
Substancje chemiczne w peelingach można podzielić według sposobu działania:
- Metaboliczne: Zmieniają metabolizm komórek, prowadząc do szybszego złuszczania (AHAs, BHA, kwas retinowy).
- Żrące: Wywołują denaturację białka (kwas trójchlorooctowy).
- Toksyczne: Powodują zniszczenie komórek i ich złuszczenie (fenol, rezorcyna, kwas salicylowy).
Rodzaje Kwasów
Kwasy stosowane w peelingach dzielimy na:
- AHA (Alpha Hydroxy Acids)
- BHA (Beta Hydroxy Acids)
- PHA (Poly Hydroxy Acids): Nowa generacja kwasów AHA
- Inne kwasy: TCA (kwas trójchlorooctowy), fenol, rezorcyna, pochodne witaminy A
Peelingi chemiczne oferują szeroki zakres korzyści dla skóry, ale kluczowe jest zrozumienie różnic między nimi i wybór odpowiedniego rodzaju oraz głębokości zabiegu. Skonsultuj się z profesjonalistą, aby wybrać najlepszą opcję dla swojej skóry i cieszyć się jej zdrowym, odnowionym wyglądem.
Wybór Peelingu Chemicznego – Kluczowe Czynniki
Wybierając peeling chemiczny, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych czynników: rodzaj substancji, jej moc (określaną parametrem pKa – im niższy, tym kwas silniejszy), stężenie (zwykle zaczynamy od niższych stężeń), pH (im niższe, tym substancja bardziej drażniąca), podłoże (np. woda, tłuszcz, alkohol) oraz czas kontaktu ze skórą (po określonym czasie kwas należy zneutralizować). Szczególną uwagę należy zwrócić na ilość użytej substancji, co jest istotne zwłaszcza w przypadku TCA.
Kwas Glikolowy
Kwas glikolowy, najpopularniejszy w grupie alfa hydroksykwasów (AHA), działa keratolitycznie, stymuluje odnowę skóry, nawilża i rozjaśnia przebarwienia. Ze względu na małą cząsteczkę szybko penetruje skórę, ma duży potencjał drażniący i wymaga neutralizacji. Jest stosowany w leczeniu fotostarzenia oraz przebarwień, a także w terapii trądziku, szczególnie zaskórnikowego. Nie jest zalecany przy trądziku z dużą ilością zmian zapalnych, skórach naczyniowych i z trądzikiem różowatym. W preparatach domowych występuje w stężeniu do 10%, a w gabinetach nawet do 70%.
Kwas Mlekowy
Kwas mlekowy, również należący do grupy AHA, ma większą cząsteczkę, działa wolniej i nie wywołuje silnego podrażnienia. Może być bezpiecznie stosowany w pielęgnacji domowej, nawet w większych dawkach. W peelingach chemicznych rzadko występuje solo, ale jest cenionym składnikiem powierzchniowych peelingów złożonych, dzięki swoim właściwościom przeciwstarzeniowym, nawilżającym i rozjaśniającym przebarwienia.
Kwas Migdałowy
Kwas migdałowy, popularny zarówno w pielęgnacji domowej, jak i gabinetowej, ma pKa 3,8. Jest silnym kwasem, ale delikatnym dla skóry dzięki dużej cząsteczce, która działa wolno i penetruje równomiernie. Stosowany jest w profilaktyce starzenia oraz w leczeniu skóry trądzikowej. Dzięki powinowactwu do lipidów naskórka przenika do mieszka włosowego i likwiduje zaskórniki. Nie podrażnia skóry, więc może być stosowany przy skórach wrażliwych i z trądzikiem różowatym.
Kwas Azelainowy
Kwas azelainowy, kwas dwukarboksylowy, naturalnie występuje w organizmie i wykazuje właściwości keratolityczne, komedolityczne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i wybielające. Jest szczególnie ceniony w leczeniu trądziku, ponieważ likwiduje zaskórniki i zmniejsza łojotok. Może być stosowany przy trądziku zapalnym oraz w leczeniu przebarwień pozapalnych i pigmentacyjnych. Nie jest substancją silnie drażniącą, więc jest stosowany przy skórach naczyniowych i w leczeniu trądziku różowatego. Ostatnio popularność zyskuje jego łagodniejsza pochodna, azeloglicyna.
Kwas Pirogronowy
Kwas pirogronowy jest alfa ketokwasem, charakteryzującym się małą, szybko penetrującą cząsteczką, co może prowadzić do intensywnego podrażnienia. Jest lipofilny, więc skutecznie zwalcza zaskórniki, hamuje aktywność gruczołów łojowych, działa bakteriostatycznie, złuszcza i rozjaśnia przebarwienia oraz pobudza syntezę kolagenu. Kwas ten jest szeroko stosowany w leczeniu przebarwień, blizn potrądzikowych, aktywnego trądziku, fotostarzenia i zaburzeń rogowacenia. Ze względu na swoją intensywność, wywołuje silny rumień i wymaga neutralizacji, przez co nie nadaje się do skór naczyniowych i wrażliwych. Kwas pirogronowy ma intensywny zapach, a w połączeniu z wodą zamienia się w kwas mlekowy, co dodaje mu właściwości nawilżających. Dlatego należy pamiętać, aby skóra była sucha podczas aplikacji.
Kwas Trójchlorooctowy (TCA)
Kwas trójchlorooctowy (TCA) to najsilniejszy kwas organiczny, o mocy zbliżonej do kwasu siarkowego. Choć nie ma działania toksycznego ogólnoustrojowego jak kwas salicylowy, stosowany bez odpowiedniej wiedzy może trwale uszkodzić skórę i prowadzić do powikłań. Działa inaczej niż AHAs – powoduje koagulację białek, widoczną jako charakterystyczne zeszronienie. TCA nie wymaga neutralizacji, ponieważ sam się neutralizuje, przechodząc przez kolejne warstwy skóry. Nakłada się go warstwowo, a głębokie złuszczanie osiąga się po kilku warstwach. 30% stężenie TCA wywołuje całkowitą martwicę naskórka już przy jednokrotnej aplikacji. Najpopularniejsze zastosowanie TCA to usuwanie blizn, ale jest również wykorzystywany do leczenia przebarwień, rogowacenia posłonecznego i efektów fotostarzenia.
Kwas Salicylowy
Kwas salicylowy jest jedynym beta hydroksykwasem stosowanym w kosmetologii. Naturalnie występuje w korze i liściach wierzby. W zależności od stężenia wywołuje efekt keratolityczny lub cytotoksyczny. Należy przestrzegać zalecanych stężeń, ponieważ może wywołać zatrucie organizmu. Przeciwwskazaniem jest uczulenie na salicylany, w tym aspirynę. Kwas salicylowy jest lipofilny, skutecznie penetruje gruczoły łojowe, odblokowując pory i usuwając zaskórniki, co czyni go skutecznym w leczeniu trądziku zapalnego. Ma właściwości bakteriostatyczne, pozwalające na jego użycie jako konserwantu w kosmetykach. Stosowany jest głównie w leczeniu trądziku oraz usuwaniu przebarwień. W stężeniu do 30% może być stosowany przy wysokich fototypach, często przeciwwskazanych do głębszych peelingów. Kwas salicylowy działa łagodniej niż AHAs, rzadziej powodując pieczenie czy nadmierne złuszczanie, co czyni go odpowiednim dla osób, które nie tolerują alfa hydroksykwasów. W stężeniu 1-2% jest używany w preparatach kosmetycznych do regulacji skóry tłustej i trądzikowej.
Kwas Salicylowy jako Promotor Przejścia
Kwas salicylowy jest znany jako promotor przejścia, co oznacza, że ułatwia przenikanie innych substancji aktywnych w głąb skóry. Dzięki tej właściwości, jest szeroko wykorzystywany w kosmetykach i lekach, a także skutecznie zapobiega wrastaniu włosków po depilacji.
Rezorcynol
Rezorcynol to alkohol chemicznie spokrewniony z fenolem, który wykazuje działanie toksyczne na komórki. Najczęściej stosowany jest w połączeniu z innymi substancjami. Wraz z kwasem mlekowym i salicylowym, rezorcynol znajduje się w płynie Jessnera, który jest popularnym rodzajem peelingu chemicznego. Stosowany jest w leczeniu trądziku, przebarwień pozapalnych i blizn. Może być używany również przy trądziku zapalnym z aktywnymi zmianami.
Wskazania do Peelingów Chemicznych
Peelingi chemiczne mają dwa główne wskazania:
- Starzenie się skóry: Skórze poddawanej działaniu promieni słonecznych mogą towarzyszyć zmarszczki, przebarwienia, rogowacenie słoneczne (plamy soczewicowate), suchość i nierówny koloryt.
- Skóra tłusta: Z problemami takimi jak łojotok, trądzik zaskórnikowy i zapalny oraz blizny potrądzikowe. Peelingi chemiczne stosuje się także w przypadku trądziku różowatego w remisji, usuwaniu przebarwień o różnym podłożu oraz blizn różnego pochodzenia i problemów z rogowaceniem okołomieszkowym.
Przeciwwskazania i Ryzyko
Peelingi chemiczne mogą powodować działania niepożądane i niosą ryzyko powikłań. Główne przeciwwskazania to:
- Ciąża i karmienie piersią
- Aktywne infekcje: np. przeziębienie, gorączka
- Aktywny proces zapalny skóry: ciężkie postacie atopowego i łojotokowego zapalenia skóry, aktywna łuszczyca, aktywny liszaj płaski
Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest opryszczka w fazie widocznej lub utajonej. Osoby z historią czterech epizodów opryszczki w roku powinny rozważyć przyjęcie leku przeciwwirusowego przed zabiegiem (np. Hascovit), aby zminimalizować ryzyko uaktywnienia wirusa na osłabionej skórze, co może prowadzić do powstawania blizn.
Najczęstsze powikłania po peelingach chemicznych – jak je rozpoznać i zapobiegać?
- Peelingi chemiczne to popularne zabiegi estetyczne, które pomagają poprawić kondycję skóry, jednak jak każdy zabieg, mogą wiązać się z pewnymi ryzykami. W tym artykule omawiamy najczęstsze powikłania po peelingach chemicznych, jak je rozpoznać oraz jak im zapobiegać.
1. Rumień po peelingu – kiedy staje się niepokojący?
- Jednym z najczęściej występujących skutków ubocznych po peelingu chemicznym jest rumień. Występuje on w większości przypadków i może utrzymywać się do 24 godzin, co jest normalne. Jeśli jednak rumień przedłuża się, może to być pierwszym objawem powikłań. W takim przypadku zaleca się jak najszybszy kontakt z osobą wykonującą zabieg.
2. Przebarwienia pozapalne – jak ich uniknąć?
- Kolejnym potencjalnym powikłaniem są przebarwienia pozapalne. Ryzyko ich wystąpienia rośnie wraz z wiekiem oraz zależy od fototypu skóry – u osób z wyższymi fototypami głębokie peelingi nie są zalecane. Aby zminimalizować ryzyko przebarwień, warto:
- zadbać o odpowiednie nawilżenie i ukojenie skóry w czasie rekonwalescencji,
- chronić skórę przed słońcem zarówno bezpośrednio po zabiegu, jak i przez miesiąc po nim, gdyż większość peelingów powoduje nadwrażliwość na światło.
3. Linie demarkacyjne – jak ich uniknąć?
- Linie demarkacyjne mogą powstać, jeśli peeling wykonywany jest jedynie na części twarzy. Aby uniknąć widocznego odgrodzenia skóry, zabieg należy przeprowadzać na całej powierzchni twarzy.
4. Blizny po peelingu chemicznym – co zwiększa ryzyko?
- Blizny mogą pozostać szczególnie w miejscach tzw. frostu, gdzie kwas wniknął w skórę głębiej. Frost powstaje, jeśli kwas został nałożony nierównomiernie, w zbyt dużej ilości lub pacjent nie stosował się do zaleceń, np. drapiąc suchą skórę po zabiegu.
5. Infekcje i alergie – jak zapobiegać?
- Powikłania po peelingach mogą obejmować różnego rodzaju infekcje bakteryjne, wirusowe (np. opryszczka) oraz kontaktowe zapalenie skóry będące reakcją alergiczną. W celu uniknięcia reakcji alergicznych warto przed zabiegiem przeprowadzić test tolerancji skóry.
6. Zaostrzenie trądziku – co warto wiedzieć?
- W przypadku peelingów z użyciem retinolu i jego pochodnych, możliwe jest chwilowe zaostrzenie zmian zapalnych w przebiegu trądziku, co jest popularnie nazywane „wysypem”. Warto pamiętać, że nie jest to proces oczyszczania skóry, lecz jej reakcja na drażniący czynnik.
- Jak postępować w przypadku powikłań?
- Powikłania po zabiegach estetycznych są trudne do przewidzenia, a ich wystąpienie nie zawsze oznacza błąd osoby wykonującej zabieg. Kluczowe jest jednak, aby pacjent w razie wystąpienia niepokojących objawów otrzymał odpowiednią pomoc lub został skierowany do specjalisty.
Nowoczesne podejście do peelingów chemicznych – delikatniejsze formuły, mniejsze uszkodzenia skóry.
Peelingi chemiczne od lat są skutecznym narzędziem w pielęgnacji skóry, jednak wciąż poszukuje się sposobów na zwiększenie ich efektywności przy jednoczesnym zmniejszeniu skutków ubocznych. Producenci kosmetyków stale pracują nad nowymi formułami, które pozwolą na ograniczenie uszkodzeń powierzchniowych warstw skóry, a jednocześnie stymulują głębsze tkanki.
Dr n.med. Dominika Polak
